ბავშვის დაბადება, რა თქმა უნდა, მნიშვნელოვანია და გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს ყველა ოჯახს. მაგრამ ემოციური გარდა, ეს ღონისძიება მნიშვნელოვანია სახელმწიფო, რადგან ქვეყნის ახალი მოქალაქე გამოჩნდება, რომლის სიცოცხლეც ყველას მსგავსად, რეგულირდება შესაბამისი კანონებით. უმთავრესი საკითხები, რომლებიც ეხება ბავშვის სიცოცხლეს დამოუკიდებლობის მიღებამდე, რეგულირდება მთელი რიგი საკანონმდებლო დოკუმენტები, მათ შორის საოჯახო კოდექსი, რომელიც განსაზღვრავს მშობლების უფლებებსა და ყველა სახის მოვალეობას.
დოკუმენტის გაანალიზება შესაძლებელია ძირითადი დებულებების შემუშავებაზე, რომელიც განმარტავს ბავშვთა მიმართ მშობელთა სხვადასხვა უფლებებისა და სხვადასხვა მოვალეობების განმარტებას, ასევე მათი შესაბამისობისა და მათი რეგულირების მექანიზმებს.
ბავშვის მშობლის სამართლებრივი ურთიერთობების განსაზღვრის საფუძვლები
- დედა ბავშვს სისხლით უკავშირდება, ამიტომ ბავშვის დაბადებიდან მას ავტომატურად მიეკუთვნება ყველა შესაბამისი უფლება-მოვალეობა და უნდა დაიცვას ისინი.
- მამა განისაზღვრება დედის ოჯახის სტატუსის მიხედვით. თუ ქალი დაქორწინებულია, არსებობს "მამობის პრეზუმფცია", ანუ მისი ქმარი არის ბავშვის მამა.
- თუ ქალი არ არის დაქორწინებული, ბავშვის მამას რეგისტრაციაში ატარებს ადამიანი, რომელმაც გამოხატა სურვილი და სათანადო განაცხადი შეიტანა რეესტრში.
- იმ შემთხვევებში, როდესაც ბავშვი მამა არ აღიარებს ამ ფაქტს და, შესაბამისად, პასუხისმგებლობას აკისრებს პასუხისმგებლობას მისი აღზრდისა და შენახვისათვის, დედამ უფლება აქვს მამამისის აღიარება მოითხოვოს სასამართლოში , მტკიცებულებათა წარდგენა და შემოწმება .
- თუ მშობლები დაქორწინდნენ, მაგრამ განქორწინდნენ, ყოფილი ქმარი შეიძლება აღიარებული იყოს ბავშვის მამასთან, თუ ბავშვი დაიბადა არა უგვიანეს 300 დღისა ქორწინების დაშლის შემდეგ.
მშობლების უფლებები და მოვალეობები ბავშვებს
- ბავშვის აღზრდა არ არის მხოლოდ განუყოფელი მოვალეობა, არამედ უპირობო უფლება;
- მშობლები ფინანსურად უნდა დაეხმარონ შვილებს;
- მშობლები პასუხისმგებელნი არიან შვილების ჯანმრთელობასა და უსაფრთხოებაზე;
- მშობლები ვალდებულნი არიან ბავშვის მოქმედება მოახდინონ ზნეობის, მორალისა და კანონების ძირითად ნორმებზე, რომლებიც მოქმედებს საზოგადოებაში;
- მშობლები ვალდებულნი არიან უზრუნველყონ თავიანთი შვილი სრული საშუალო განათლების მქონე და ამ მხრივ მათ აქვთ უფლება აირჩიონ სასკოლო დაწესებულება, ხოლო ბავშვის აზრისა და სურვილი;
- მშობლებს არ შეუძლიათ თავიანთი უფლებებისა და მოვალეობების შესრულება ბავშვის საზიანოდ, რაც თავის პოზიციას იყენებს ფიზიკური და ფსიქოლოგიური ზიანისთვის;
- თუ მშობლები არ ცხოვრობენ ერთმანეთთან, ეს ფაქტი არ ამოიღებს მათ მშობლების მოვალეობის შესრულების აუცილებლობას ბავშვთა აღზრდისას;
- ცალკეული ცოცხალი მშობლები ასევე სარგებლობენ შვილთან ურთიერთობისა და კომუნიკაციის უფლებაზე, თუ მეორე მხარე ცდილობს მათი შეზღუდვა, მათ შეუძლიათ დაიცვან თავიანთი უფლებები სასამართლოში და მიიღონ კომპეტენტური ორგანოების ფორმალური გადაწყვეტილება.
მშობლების მოვალეობებსა და უფლებებზე დაყრდნობით, ისინი ვალდებულნი არიან დაიცვან და შეასრულონ ისინი, სანამ ბავშვი არ აღიარებს ცალკე დამოუკიდებელ პირად. ეს შესაძლებელია შემდეგ შემთხვევებში:
- ბავშვის მიღწევას ოფიციალური უმრავლესობა, ანუ, 18 წლის კონკრეტული ასაკი;
- იმ შემთხვევაში, თუ ბავშვი ჯერ კიდევ არ აღემატება ამ ასაკის ასაკს, მაგრამ მშობლების ნებართვით უკვე შევიდა კანონიერი ქორწინება;
- იმ შემთხვევაში, როდესაც ბავშვი 16 წლისაა, ის აღიარებულია, როგორც აბსოლუტურად დამოუკიდებელი - ემანსიპაციის შემთხვევაში.
მაგალითად, კანონით განსაზღვრული რიგი მიზეზების გამო, მაგალითად, ქმედუუნარო ან მავნე ჩვევების გამო, მშობლების ან ერთი მათგანი შეიძლება ჩამოერთვას ბავშვის უფლებებს. ამ შემთხვევაში, მათ არ შეუძლიათ დაუკავშირდნენ ბავშვს, მის განათლებას, გავლენას. მაგრამ ბავშვის მატერიალური პასუხისმგებლობისგან ამ ფაქტს არ ათავისუფლებს ისინი.